Kiedy koncesja a kiedy wpis do rejestru?

Rozporządzenia ME zawiera dwa szczegółowe wykazy paliw ciekłych oznaczonych kodami CN. Kody CN stanowią konkretyzację produktów w ramach rodzajów paliw ciekłych wymienionych w art. 3 ust. 3b Prawa energetycznego. Minister Energii ustalił katalog paliw ciekłych, stosując obowiązującą klasyfikację Nomenklatury Scalonej (kody CN) według załącznika I do rozporządzenia Rady (EWG) nr 2658/87 z dnia 23 lipca 1987 r. w sprawie nomenklatury taryfowej i statystycznej oraz w sprawie Wspólnej Taryfy Celnej.

Pierwszy katalog określa paliwa ciekłe, których wytwarzanie, magazynowanie lub przeładunek, przesyłanie lub dystrybucja, obrót, w tym obrót z zagranicą, wymaga uzyskania koncesji. Drugi stanowi zbiór podmiotów obowiązanych do wpisu w rejestrze podmiotów przywożących. Potrzeba wdrożenia rozporządzenia pozostaje w związku ze zmianami wynikającymi z nowelizacji p.e. z dnia 22 lipca 2016 r., która wprowadziła m.in. definicję paliw ciekłych oraz rejestr podmiotów przywożących.

Zgodnie z treścią rozporządzenia ME do pierwszej grupy zaliczono następujące paliwa ciekłe oznaczone następującymi kodami CN:

1. półprodukty rafineryjne:2710 12 11, 2710 12 15, 2710 19 11, 2710 19 15, 2710 19 31, 2710 19 35, 2710 19 51, 2710 19 55;
2. gaz płynny (LPG): 2711 12, 2711 13, 2711 14, 2711 10 00;
3. benzyny silnikowe: 2710 12 25, 2710 12 41, 2710 12 45, 2710 12 49;
4. benzyny lotnicze: 2710 12 31;
5. paliwa typu benzyny do silników odrzutowych: 2710 12 70;
6. paliwa typu nafty do silników odrzutowych: 2710 19 21;
7. inne nafty: 2710 19 25, 2710 19 29;
8. oleje napędowe: 2710 19 43, 2710 20 11;
9. lekkie oleje opałowe i pozostałe oleje napędowe: 2710 19 46, 2710 19 47, 2710 19 48, 2710 20 15, 2710 20 17, 2710 20 19;
10. ciężkie oleje opałowe: 2710 19 62, 2710 19 64, 2710 19 68, 2710 20 31, 2710 20 35, 2710 20 39, 2710 20 90;
11. biopaliwa płynne (ciekłe), o których mowa w ustawie z dnia 25 sierpnia 2006 r. o biokomponentach i biopaliwach ciekłych (Dz.U. z 2015 r. poz. 775 oraz z 2016 r. poz. 266 i 1165) – bez względu na kod CN.

Zgodnie z rozporządzeniem ME do rejestru podmiotów przywożących wpisuje się podmioty, które dokonują przywozu paliw ciekłych oznaczonych następującymi kodami CN:

1. półprodukty rafineryjne:2710 12 11, 2710 12 15, 2710 19 11, 2710 19 15, 2710 19 31, 2710 19 35, 2710 19 51, 2710 19 55;
2. gaz płynny (LPG): 2711 12, 2711 13, 2711 14, 2711 10 00;
3. benzyny silnikowe: 2710 12 25, 2710 12 41, 2710 12 45, 2710 12 49;
4. benzyny lotnicze: 2710 12 31;
5. paliwa typu benzyny do silników odrzutowych: 2710 12 70;
6. paliwa typu nafty do silników odrzutowych: 2710 19 21;
7. inne nafty: 2710 19 25, 2710 19 29;
8. oleje napędowe: 2710 19 43, 2710 20 11;
9. lekkie oleje opałowe i pozostałe oleje napędowe: 2710 19 46, 2710 19 47, 2710 19 48, 2710 20 15, 2710 20 17, 2710 20 19;
10. ciężkie oleje opałowe: 2710 19 62, 2710 19 64, 2710 19 68, 2710 20 31, 2710 20 35, 2710 20 39, 2710 20 90;
11. benzyny lakowe i przemysłowe: 2710 12 21;
12. biopaliwa płynne (ciekłe), o których mowa w ustawie z dnia 25 sierpnia 2006 r. o biokomponentach i biopaliwach ciekłych – bez względu na kod CN.

Nowa regulacja rozszerza katalog paliw ciekłych objętych obowiązkiem koncesjonowania o półprodukty oraz benzyny lotnicze. Warto wskazać, że nadzorem przywozu zostały dodatkowo objęte benzyny lakowe i przemysłowe, które z kolei nie podlegają obowiązkowi uzyskania stosownej koncesji.

Kod CN nie wystarczy

Z uzasadnienia do nowelizacji p.e. wynika, że definicja paliw ciekłych przyjęta na gruncie Prawa energetycznego oraz rozporządzenia ME będzie stanowiła tożsame rozwiązanie do przyjętego na gruncie ustawy o zapasach ropy naftowej oraz rozporządzenia w sprawie szczegółowego wykazu.

Uwzględniając powyższe, wydaje się, że przy dokonywaniu kwalifikacji substancji objętych zakresem przedmiotowym definicji paliw ciekłych na gruncie Prawa energetycznego tak jak w przypadku ustawy o zapasach ropy naftowej powinna być uwzględniana zarówno przyjęta systematyka produktu według kodu CN wskazana w rozporządzeniu ME (odpowiednio w rozporządzenia w sprawie szczegółowego wykazu), jak również  chociażby potencjalne wykorzystanie ze względu na cechy fizykochemiczne produktu lub substancji (wskazana w definicji z Rozporządzenia nr 1099/2008).

W tym miejscu należy podkreślić, że Rozporządzenie nr 1099/2008, do którego odsyła Prawo energetyczne (odpowiednio ustawa o zapasach ropy naftowej) nie ogranicza się jedynie do wskazania nośników energii, lecz zawiera również ich definicje.

W  definicji wskazana jest charakterystyka cech fizykochemicznych lub przeznaczenie konkretnego nośnika. Taki zabieg legislacyjny stanowi pewne ograniczenie katalogu substancji lub produktów zakwalifikowanych w ramach jednej grupy nośników energii. W związku z tym, że ustawodawca w ustawie o zapasach ropy naftowej przy definiowaniu produktów naftowych odwołuje się do Rozporządzenia nr 1099/2008 należy uznać, że tym samym przy dokonywaniu kwalifikacji substancji w kontekście produktów naftowych lub paliw powinno uwzględniać się również jej przeznaczenie.

W związku z tym, że z uzasadnienia do nowelizacji p.e. wynika, że przyjęte rozwiązanie w zakresie definicji paliw ciekłych będzie tożsame do rozwiązania przyjętego w ustawie o zapasach ropy naftowej w odniesieniu do produktów naftowych wydaje się, że przy ustalaniu substancji podlegających pod definicję paliw ciekłych powinno być brane pod uwagę łącznie rodzajowe zakwalifikowanie nośnika energii np. olej napędowy do pojazdów silnikowych oraz jego przeznaczenie określone definicją. To drugie powinno odbywać się poprzez ocenę, czy dana substancja chociażby hipotetyczne mogłaby być wykorzystywana zgodnie z przeznaczeniem określonym definicją.

Co na to sądy ?

Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia 3 października 2012 r. II GSK 1341/11 wskazał, iż kwalifikacja substancji do grup nośników energii powinna odbywać się przy uwzględnieniu łącznie jego rodzaju oraz możliwego wykorzystania.

Sąd w niniejszym wyroku stwierdził, że „to czy produkt kwalifikuje się do grupy olejów pozostałych zależy głównie od tego, czy choćby teoretycznie może być spożytkowany do celów pędnych”.

Oznacza to, że Sąd, dokonując wykładni przepisów ustawy o zapasach ropy naftowej w zakresie definicji paliw oraz produktów naftowych, uwzględnił nie tylko rodzaj, ale również przeznaczenie substancji, o którym stanowią definicje przyjęte w załączniku B, rozdziale 4 Rozporządzenia nr 1099/2008.

Powyższa interpretacja Sądu jest logiczna również ze względu na fakt, iż nieuwzględnienie przeznaczenia substancji przy dokonywaniu klasyfikacji paliw mogłoby doprowadzić do sytuacji, że wszystkie substancje o kodzie np. CN 27101943, które mają przeznaczenie nieenergetyczne oraz ze względu na swoje właściwości nie mogą być wykorzystywane do napędu silników pojazdów byłyby traktowane jako produkty naftowe, w tym paliwa ze wszystkimi konsekwencjami wynikającymi z ustawy o zapasach ropy naftowej, a idąc dalej jako paliwa ciekłe ze wszystkimi obowiązkami wynikającymi z Prawa energetycznego nawet w sytuacji, gdy byłyby wykorzystywane do wytwarzania produktów takich jak np. kosmetyki, leki, butelki, zabawki, czyli produkty niemające żadnego znaczenia dla bezpieczeństwa paliwowego państwa.

Ważne terminy

Termin wejścia w życie rozporządzenia wynosi 14 dni od dnia ogłoszenia. Przedsiębiorcy paliwowi prowadzący działalność na podstawie koncesji wydanych na starych zasadach mają obowiązek wystąpienia z wnioskiem o dostosowanie treści tych koncesji do nowej definicji paliw ciekłych w terminie miesiąca od dnia wejścia w życie przedmiotowego rozporządzenia. 

W przypadku niezłożenia takiego wniosku, koncesje na wytwarzanie, magazynowanie, przesyłanie lub dystrybucję oraz obrót paliwami ciekłymi, w tym obrót tymi paliwami z zagranicą, wydane przed dniem wejścia w życie nowelizacji wygasają z upływem ostatniego dnia terminu na złożenie albo uzupełnienie wniosku.

Podobnie podmioty prowadzące działalność wymagającą wpisu do rejestru podmiotów przywożących mają obowiązek złożenia wniosku o wpis do rejestru w terminie miesiąca od dnia wejścia w życie przepisów wykonawczych definiujących paliwa ciekłe.

Wobec powyższego przedsiębiorcy powinni na bieżąco monitorować stan prawny – jak się wydaje najważniejszego w chwili obecnej – rozporządzenia dla branży.

 Tekst autorstwa Mileny Kazanowskiej-Kędzierskiej